مطالعه پترولوژی و ژئوشیمیایی سنگهای آتشفشانی بخش تفکیک نشده زیرین سازند کرج (ekl) درجنوب زنجان

چکیده منطقه مورد مطالعه بخشی از سازند کرج در جنوب شهرستان زنجان بوده و در زون ایران مرکزی قرار دارد. این توالی آتشفشانی-رسوبی به علت نزدیکی به روستای سهله، در این تحقیق برش سهله نامیده شده است. برش مطالعه شده به لحاظ لیتولوژی می تواند معادل بخش های شیل پایینی و توف میانی سازند کرج در مقطع تیپ باشد ولی با بخش کردکند به لحاظ سنگ شناسی (نوع واحدهای رسوبی و واحدهای آذرآواری و حجم گدازه-های آندزیتی و آندزیت بازالتی) تفاوت دارد. برش سهله احتمالاً بخش تفکیک نشده ائوسن (ets) را که مستقیماً بر روی کنگلومرای فاجان و زیر بخش کردکند منطقه تارم قرار دارد، تشکیل می دهد. مجموعه سنگ های موجود در منطقه شامل انواع آذرآواری، آذرین و رسوبی می باشند. سنگ های آذرآواری بر اساس مطالعات انجام شده در این تحقیق را می توان در چهار رخساره ی آذرآواری کریستال توف، کریستال-لیتیک توف، ایگنیمبریت و لاپیلی توف جوش خورده/آگلومرا تفکیک کرد و بر اساس طبقه بندی ژنتیکی، رخساره های کریستال توف و کریستال لیتیک توف در دسته پیروکلاست های ریزشی و رخساره های ایگنیمبریت و لاپیلی توف جوش خورده/آگلومرا در دسته نهشته های پیروکلاستیک جریانی قرار می گیرند. شواهد صحرایی موید نهشت این توالی در زیر آب است بطوریکه کلیه واحدهای آذرآواری و رسوبی، به جز واحد ایگنیمبریتی، از نوع رخساره های محیط دریایی می باشند. ایگنیمبریت موجود در این برش بافت ائوتاکسیتیک داشته و جوش خوردگی جزئی با فیام از نوع تراکمی را تحمل کرده است که نشان دهنده نهشت گرم می باشد. سنگ های آذرین منطقه در دو دسته کلی اسیدی (ریولیت و ریوداسیت) و بازیک (آندزیت بازالتی) قرار می گیرند که در این بین اسیدی ها بیشترین حجم و گسترش را دارند. شواهدی از عدم تعادل نظیر زونینگ، بافت غربالی، بافت گلومروپورفیریتیک، حاشیه خلیجی در کوارتزها و اپاسیتی شدن بلورهای بیوتیت و هورنبلند در سنگ های آذرین و آذرآواری منطقه دیده می شود. مطالعات ژئوشیمیایی نشان دهنده ماهیت متاآلومین سنگ های آذرین منطقه می باشد. بر اساس این مطالعات، آندزیت های بازالتی ماهیت توله ایتی و ریولیت ها و ریوداسیت ها ماهیت کالکوآلکالن دارند. طبق الگوهای نمودارهای عنکبوتی و نمودارهای تعیین محیط تکتونیکی، محیط تشکیل سنگ های منطقه مرتبط با فرورانش و از نوع کمان های قاره ای می باشد. با توجه به نمودارهای عنکبوتی و عدد منیزیم پایین ماگمای مولد سنگ های منطقه احتمالاً یک ماگمای تحول یافته می باشد که از ذوب گوه گوشته ای متاسوماتیسم شده توسط سیالات آبکی ناشی از لیتوسفر در حال فرورانش، بوجود آمده است.